Uprawianie sportu i aktywności fizycznej wpływa na jakość naszego życia. Jakość życia – mówiąc ogólnie – możemy odnieść do spostrzeganego przez nas zdrowia fizycznego, stanu psychologicznego, poziomu niezależności, relacji społecznych, relacji ze środowiskiem i osobistych przekonań. Należy jednak pamiętać, że każdy z nas może budować własną koncepcję tego, czym jest jakość życia.
W jaki sposób aktywność fizyczna przyczynia się do polepszenia jakości życia?
- Trening fizyczny przynosi wiele pozytywnych skutków dla funkcjonowania emocjonalnego.
Po zakończonym treningu fizycznym zaczynają pojawiać się korzystane zmiany w naszym nastroju. Można je zaobserwować w postaci gwałtownej – w okresie ok 2 – 4 godzin po ćwiczeniach, oraz w postaci długoterminowej – długotrwałe zmiany po regularnym i wielotygodniowym treningu. Kiedyś wyczytałam, że zmiany w naszym nastroju po zakończonym wysiłku fizycznym możemy przyrównać do efektu wierzchołka góry lodowej. To bardzo trafne porównanie – za szczyt tej góry możemy przyjąć wysoki zastrzyk wigoru. Tym samym, wyrównuje i obniża się poziom negatywnych nastrojów np. lęku, przygnębienia czy depresji. Ćwiczenia i dyscypliny, które wiążą się z większymi zmianami nastroju w kierunku bardziej pozytywnym to m.in: pływanie, bieganie, joga, ćwiczenia z ciężarami.
- Aktywność fizyczna chroni przez poczuciem społecznej izolacji i wykluczenia społecznego.
Aktywność fizyczna wykonywana w grupie może świetnie sprawdzać się jako narzędzie pielęgnujące jedną z podstawowych potrzeb człowieka – potrzebę przynależności. Taka forma aktywności sprzyja również rozwiązywaniu konfliktów międzygrupowych i zwiększa prawdopodobieństwo podejmowania wspólnych działań, a także wzmacnia siłę związków społecznych. Niekoniecznie mówimy tu tylko o większych grupach – posiadanie chociażby jednej osoby do wspólnego trenowania może wzmacniać naszą motywację do ćwiczeń. W takich sytuacjach pamiętajmy jednak, aby nie doprowadzać do sytuacji niezdrowej rywalizacji i porównań. A jeżeli mamy już się porównywać – róbmy to względem samego siebie np. ja dziś VS ja sprzed tygodnia.
- Aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na funkcjonowanie szkolne.
Idealny uczeń nie istn… 🙂 To prawda – nie ma uczniów idealnych, ale u dzieci i młodzieży, która angażuję się w sport można zaobserwować większą giętkość poznawczą, lepiej pracującą pamięć operacyjną i większą zdolność do utrzymania uwagi na bieżącym zadaniu. Ponadto, tacy uczniowie mają z reguły wyższą samoocenę, bardziej pozytywny wizerunek samego siebie i wykazują większe zadowolenie ze szkoły. Przegląd badań (Trudeau i Shephard, 2008) dotyczący zależności pomiędzy czasem poświęcanym na uprawianie sportu a poziomem osiągnięć w nauce u dzieci i adolescentów wykazał, że zwiększenie czasu na aktywność fizyczną nie wpływa negatywnie na poziom osiągnięć w szkole, nawet jeśli ilość czasu poświęcanego na zdobywanie wiedzy jest zmniejszona.
- Aktywność fizyczna wpływa na stan naszego układu immunologicznego
Mówiąc konkretniej – w zależności od tego, jak bardzo intensywne są wykonywane przez nas ćwiczenia i jak długo trwają – możemy być mniej lub bardziej skłonni do występowania różnego rodzaju infekcji i stanów zapalnych w organizmie. Przyjmuje się, że umiarkowana aktywność fizyczna (której wydatek energetyczny wynosi od 3,0 do 5,9 spoczynkowego wydatku energetycznego) redukuje poziom kortyzolu (hormonu stresu) we krwi, co korzystnie oddziałuje na nasz układ immunologiczny oraz proces gojenia się ran lub rekonwalescencji po urazach. Z kolei w przypadku ćwiczeń ciężkich i długotrwałych (trwających co najmniej 1,5 godziny) wykonywanych bez przyjmowania pokarmu, może dojść do upośledzenia układu odpornościowego. Warto pamiętać, że działanie naszego układu immunologicznego zależy również od diety!
Kilka wskazówek, o których warto pamiętać:
- zbyt krótkie ćwiczenia (poniżej 15 min) nie przynoszą zmian w nastroju
- uprawianie dyscypliny co najmniej 2-3 razy w tygodniu daje większą sprawność i wydolność fizyczną oraz są większe korzyści związane ze zmianami w poziomie depresji i pozytywnego nastroju
- ćwiczenia w których występuje powtarzalność i rytmiczność ruchów (np taniec) – sprzyjają koncentracji na treningu mentalnym i poczuciu zadowolenia
- obserwuje się obniżenie poziomu stresu i zmniejszenie prawdopodobieństwa przetrenowania w dyscyplinach, w których występuje brak stałego współzawodnictwa
- dyscypliny, w których nie ma silnego elementu rywalizacji – mogą zmniejszać koncentracje na sobie, częstość dokonywania porównań społecznych oraz porównywanie własnego wykonania z wykonaniem innych osób.
- ćwiczenia aerobowe (np pływanie joga bieganie) – wiążą się z większymi zmianami nastroju w kierunku bardziej pozytywnym. Przy tych ćwiczeniach występuje element rytmicznego oddychania przeponą.
Pamiętaj, że aby uprawianie danej dyscypliny sportowej miało związek z jakością życia, ta dyscyplina musi przynosić przede wszystkim duże poczucie zadowolenia!