Umiejętność wyznaczania celów to połowa sukcesu w sporcie. Celem nazywamy osiągnięcie konkretnego poziomu biegłości w danym zadaniu, przeważnie w konkretnym czasie.
Czego cel może dotyczyć?
Cele wynikowe = skupione na rezultacie
Cele wykonaniowe = skupione na poprawnym wykonaniu
Cele procesowe = skupione na poszczególnych elementach wykonania
Jak dzielimy cele ze względu na perspektywę czasową?
Cele krótkoterminowe tydzień – 3 miesięcy
Cele średnioterminowe 3-9 miesięcy
Cele długoterminowe 9 miesięcy – kilku lat
Po co zawodnikowi cel?
Cele pozwalają ukierunkować uwagę zawodnika na ważne aspekty tego, co ma zostać osiągnięte.
Dzięki celom, które możemy nazwać też motywacją do działania, zawodnik jest w stanie włożyć większy wysiłek w swój trening dzięki czemu czas ten będzie efektywniejszy. Dzięki temu wytrwałość zawodnika w treningu będzie również większa. Posiadanie celów stwarza również możliwość rozwijania nowych strategii uczenia się.
Jak powinien wyglądać prawidłowo sformułowany cel?
„Czy wiesz, jakimi cechami powinien charakteryzować się twój cel?” – takie pytanie bardzo często pada na jednych z pierwszych sesji. Zwykle spotykam się z odpowiedzią „nie wiem” lub „nie, bo nie mam konkretnego celu…”.
Z pomocą przychodzi nam metoda SMART. Metoda SMART to jedno z najskuteczniejszych narzędzi służących do wyznaczania i osiągania celów, zarówno na boisku, jak i w życiu poza sportowym. Opiera się ona na pięciu kluczowych kryteriach, które wskazują, że cel ma być :
S – sprecyzowany (jasno określony, dający punkt odniesienia, np: chcę mieć 75% skuteczność w podaniach)
M – mierzalny (rejestrowanie postępów mojego celu np. sprawdzanie statystyk)
A – atrakcyjny (zwiększający motywację do działania)
R – realny (w zasięgu naszych możliwości)
T – terminowy (jasno określony w czasie)
Przyjmuje się, że w sporcie królują – niestety – cele wynikowe. Niestety, bo takiego rodzaju cele sprawiają, że pojawiają się nierealistyczne oczekiwania względem nas samych, które mogą zwiększać lęk, obniżać pewność siebie i motywację a ostatecznie – pogarszać wynik… Dlatego lepiej, gdy nasz cel będzie celem wykonaniowym, procesowym. Takie cele są bardziej elastyczne i mamy nad nimi trochę więcej kontroli – łączą się one z bardziej realistycznymi oczekiwaniami, które wzmacniają pewność siebie i motywację do działania.
Końcówka roku to idealny moment na to, aby zastanowić się jakie cele, założenia chcę wyznaczyć sobie na nowy rok czy przyszły sezon. Wykorzystaj do tego metodę SMART, ale pamiętaj też, że mądre cele, co takie, które są: pozytywnie sformułowane (do czego dążę a nie czego unikam), ekologiczne (uwzględniające otoczenie – jak mój cel wpływa na innych?), spójne (wyznaczane w zgodzie z innymi celami), oparte na mocnych stronach (jakie moje mocne strony pomogą mi w osiągnięciu celu?).