Jakie są czynniki psychologiczne zwiększające ryzyko szkodliwego picia alkoholu przez sportowców?

Do kluczowych czynników ryzyka zalicza się:

• stres
• podwyższony lęk i presja
• obniżony nastrój
• radzenie sobie przez unikanie
• pozytywne oczekiwania dotyczące konsekwencji picia 
• silna tendencja do poszukiwania wrażeń i nowości 
• motywy społeczne dotyczące redukcji emocji negatywnych po wypiciu alkoholu

Ważne dla szkodliwej konsumpcji alkoholu wśród sportowców są silne przekonania, że:

• Dzięki alkoholowi ich kontakty z innymi ludźmi będą łatwiejsze (oczekiwania dotyczące wzrostu umiejętności nawiązywania kontaktów społecznych)
• Dzięki alkoholowi będą czuć uspokojenie (oczekiwania związane z redukcją napięcia)
• Po wypiciu alkoholu przybędzie im odwagi (oczekiwania dotyczące tzw. płynnej odwagi)

Jeden z podstawowych modeli czynników ryzyka spożywania alkoholu przez sportowców zawiera trzy podstawowej determinanty picia alkoholu wśród sportowców. Są to przekonania dotyczące:

• Pozytywnego wzmocnienia: np. po meczu ważne jest by wyjść gdzieś, odreagować i wypić alkohol
• Funkcjonowania w grupie: np. picie alkoholu pozwoli lepiej się zintegrować i dopasować do zespołu
• Radzenia sobie ze stresem sportowym: np. picie alkoholu pomaga radzić sobie z osiąganiem słabych wyników 

Przyjmuje się, że czynnikiem, który chroni sportowców przed szkodliwym i nadmiernym piciem alkoholu jest wysoki poziom wyczynu. Zawodnicy wyczynowi, uprawiający sport na poziomie elitarnym i współzawodniczący międzynarodowo mają zdecydowanie mniej problemów ze szkodliwym piciem, niż osoby uprawiające sport niewyczynowo i osiągające wysokie wyniki na poziomie krajowym. 

Niektóre badania wskazują również na to, że spożywanie większej ilości alkoholu jest bardziej charakterystyczne dla osób uprawiających sporty zespołowe (w szczególności mężczyzn) np. Piłka nożna, softball, baseball. Ogólnie, dyscypliny w których sportowcy obu płci spożywają mniej alkoholu to: lekkoatletyka i koszykówka.

Dlaczego osoby uprawiające sporty zespołowe mają większą tendencję do spożywania alkoholu? Dla takich zawodników czynnikiem ryzyka używania alkoholu jest bardzo często spostrzegana atrakcyjność zespołu i zafascynowanie nim. Im zespół bardziej atrakcyjny, tym większe spożywanie alkoholu (prawidłowość ta dotyczy przede wszystkim mężczyzn). Częstość wydarzeń sportowych, w których spożywa się alkohol ma tutaj również istotne znaczenie.

Zawodniku, pamiętaj, że!

• spożywanie alkoholu negatywnie wpływa na Twoją regenerację po wysiłku
• alkohol może negatywnie wpłynąć na Twoją wydolność
• alkohol może zaburzyć higienę Twojego snu, który jest tak niezwykle ważny! (alkohol przyczynia się do szybszego zaśnięcia, ale spłyca głęboki sen i powoduje większą ilość wybudzeń)
• spożywanie alkoholu obniża Twoją koordynację ruchową i refleks, co w rezultacie może doprowadzić do kontuzji 
• alkohol przyczynia się do wzrostu poziomu kortyzolu (hormonu stresu) 
• alkohol przed treningiem zmniejsza siłę mięśni, a po treningu wydłuża czas syntezy białkowej, co utrudnia proces budowy mięśni